شعارسال: خبرگزاری آسوشیتدپرس روز پنجشنبه با استناد به تحلیل عکس‌های ماهواره‌ای ادعا کرد که ایران به احتمال زیاد یک آزمایش موشکی اعلام‌نشده را در پایگاه فضایی امام خمینی خود انجام داده است. این خبرگزاری مدعی شد این اقدام بر تلاش تهران برای حفظ برنامه تسلیحاتی خود، با وجود جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل در ماه ژوئن، تأکید دارد.

ایران به طور رسمی این آزمایش را که به ادعای آسوشیتدپرس هفته گذشته در یک سکوی دایره‌ای شکل انجام شده، تأیید نکرده است، اما این رسانه نوشته: این آزمایش در سکویی انجام شده که پیش از این میزبان پرتاب‌های مهم دیگری در برنامه فضایی غیرنظامی کشور بوده است.

در این گزارش ذکر شده که یک نماینده مجلس ایران بدون ارائه مدرک مدعی شده است که تهران یک موشک بالستیک قاره‌پیمای احتمالی را آزمایش کرده است.

اشاره این گزارش به اظهارات محسن زنگنه، نماینده مجلس است که روز شنبه در تلویزیون گفته بود یک موشک بالستیک قاره‌پیما به فضا پرتاب شده است. او این موضوع را نشانه‌ای از قدرت ایران در مواجهه با چالش‌های اسرائیل و غرب توصیف کرد و گفت: «ما نه از غنی‌سازی (هسته‌ای) عقب‌نشینی کرده‌ایم، نه اورانیوم را به دشمن تحویل داده‌ایم، و نه از مواضع موشکی خود عقب نشسته‌ایم. ما یکی از پیشرفته‌ترین موشک‌های کشور را که تا امروز آزمایش نشده بود تست کردیم و آن آزمایش موفقیت‌آمیز بود.»

آسوشیتدپرس نوشته: این آزمایش و ادعای مطرح‌شده، این نگرانی را افزایش می‌دهد که ایران ممکن است در تلاش برای گسترش برد موشک‌های خود باشد، در حالی که تنش‌ها پیش از اعمال مجدد احتمالی تحریم‌های سازمان ملل در آخر این هفته بر سر برنامه هسته‌ای تهران بسیار است. این در حالی است که ایران همزمان در حال تعمیر سایت‌های موشکی است که توسط اسرائیلی‌ها هدف قرار گرفته بودند.

بهنام بن طالب‌لو، تحلیلگر «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» مستقر در واشنگتن - این اندیشکده مدت‌هاست که از منتقدان ایران بوده و توسط تهران تحریم شده است - مدعی شده که «موفقیت‌های اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه علیه حملات موشکی ایران، اهمیت توسعه موشک‌های بالستیک بیشتر و نسخه‌های با کیفیت بهتر را برای تهران تقویت کرد». او افزود: «این را بخشی از تلاش‌های تهران برای بازسازی بهتر و هرچه سریع‌تر در نظر بگیرید».

آثار سوختگی بر روی سکوی پرتاب

بر اساس این گزارش، در تاریخ ۱۸ سپتامبر، کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی تصاویری از آسمان استان سمنان منتشر کردند که به نظر می‌رسید رد یک راکت در هنگام غروب خورشید باشد. مقامات ایرانی یا رسانه‌های دولتی این کشور در مورد علت این رد یا وقوع حادثه اظهارنظری نکردند.

تصاویر ماهواره‌ای که پیش از آن تاریخ توسط شرکت «پلنت لبز» (Planet Labs PBC) گرفته شده بود، سکوی دایره‌ای شکل در پایگاه فضایی امام خمینی - واقع در حدود ۲۳۰ کیلومتری (۱۴۵ مایلی) جنوب شرقی تهران در استان سمنان - را نشان می‌دهد که با حلقه‌ای به رنگ‌های پرچم ایران یعنی قرمز، سفید و سبز، به رنگ آبی نقاشی شده بود.

اما در تصاویر ماهواره‌ای پس از ۱۸ سپتامبر، به نظر می‌رسید که رنگ سکو تغییر کرده است، هرچند این موضوع تا زمان دریافت تصویر با جزئیات بیشتر از «پلنت» که توسط آسوشیتدپرس درخواست شده بود، در روز چهارشنبه کاملاً واضح نبود. آن تصویر آثار سوختگی قابل توجهی را نشان می‌دهد که الگوی آن شبیه به سوختگی‌های دیده‌شده در این سکو پس از پرتاب‌های گذشته است. هنگامی که راکت‌ها پرتاب می‌شوند، شعله‌های موتورهایشان روی سکو‌ها می‌ریزد.

فابین هینز، پژوهشگر موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک که در زمینه موشک‌ها تحقیق می‌کند، گفت که مقیاس سوختگی نشان می‌دهد ایران یک موشک با سوخت جامد پرتاب کرده است، زیرا ذرات سوزان اکسید آلومینیوم چنین آثاری را ایجاد می‌کنند. به گفته او، آثار شمالی-جنوبی نیز حاکی از استفاده از یک منحرف‌کننده انفجار برای هدایت شعله‌ها است.

ابهامات پیرامون پرتاب

این گزارش با تاکید بر اینکه «هنوز سوالات زیادی در مورد این پرتاب وجود دارد، از جمله اینکه ایران دقیقاً چه چیزی را به آسمان فرستاده است» افزوده است: ایران در گذشته از این سکو برای پرتاب موشک‌های سوخت جامد به نام «ذوالجناح» استفاده کرده است. ذوالجناح می‌تواند ماهواره‌ها را در فضا پرتاب کند. با این حال، این واقعیت که از سوخت جامد استفاده می‌کند و قادر به رسیدن به فضا است، این نگرانی را برای دولت ایالات متحده ایجاد کرده که ایران به طور بالقوه می‌تواند یک موشک بالستیک قاره‌پیما بسازد.

بن طالب‌لو در این باره مدعی شد: «اگر، همانطور که به طور فزاینده‌ای ادعا می‌شود، این آزمایش مربوط به یک پرتابگر فضایی بوده باشد، نشان‌دهنده تمایل تهران برای تهدید بالقوه اهدافی خارج از خاورمیانه، مانند قاره اروپا و حتی خاک آمریکا است».

این گزارش می‌افزاید چنین موشک‌هایی می‌توانند سلاح‌های هسته‌ای را حمل کنند، اما ایران مدت‌هاست که تأکید کرده برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است. همچنین آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا ارزیابی می‌کنند که ایران فعالانه به دنبال ساخت بمب اتمی نیست، اگرچه در حال غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد بوده است که یک گام فنی کوتاه تا سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای تسلیحات فاصله دارد. ایران همچنین برای قرار دادن هرگونه بمب هسته‌ای احتمالی بر روی یک موشک بالستیک، نیاز به کوچک‌سازی آن خواهد داشت.

در ادامه این گزارش آمده است: با توجه به اینکه ایران به طور رسمی این پرتاب را تأیید نکرده و رد نامنظمی که از آن به جای مانده، این احتمال وجود دارد که پرتاب ناموفق بوده باشد. همچنین هیچ تأییدیه‌ای از سوی مقامات فضایی ایالات متحده مبنی بر قرار دادن ماهواره جدیدی توسط ایران در فضا در تاریخ ۱۸ سپتامبر وجود ندارد.

این احتمال نیز وجود دارد که ایران از این پرتاب برای ارسال این پیام به غرب استفاده کرده باشد که علی‌رغم تحریم‌ها و فشارها، برنامه موشکی خود را ادامه خواهد داد؛ هرچند بدون تأیید رسمی، مشخص نیست که تهران دقیقاً چه هدفی داشته است. هینز در این باره گفت: «مشکل این است که اتفاقات زیادی در مورد ایران رخ می‌دهد. سخت است که بگوییم چه چیزی تصادفی است و چه چیزی یک الگو است».

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از رویداد24، 4مهر1404، 429550، www.rouydad24.ir